Onderdrukking in Indië nog altijd voelbaar
door Peter van Vlerken. vrijdag 09 januari 2009
De Eindhovense Loes Nobel (Surabaya, 1931), die sinds de jaren zeventig met gedichten, verhalen en romans op dikwijls aangrijpende wijze de geschiedenis van Nederlands-Indië levend houdt, heeft haar eerste verhalen opnieuw gepubliceerd en aangevuld met herinneringen van haar vader. Onder meer in het titelverhaal uit de bundel 'Gebroken rijst' toont de schrijfster hoe de Nederlandse onderdrukking haar sporen zodanig heeft nagelaten bij de inheemse bevolking dat die ook generaties later nog ernstig voelbaar zijn. Het verhaal beschrijft hoe een Indische Nederlander zich tot zijn verdriet op dezelfde tirannieke neigingen betrapt die hij maar al te goed kende van zijn vader.
Die vader, een toevallig geheel blanke nazaat van een Nederlander en een Javaanse, meende zich om die reden dezelfde houding te moeten aanmeten als de koloniale onderdrukker.
Hoe wreed de koloniale tijd kon zijn, laat een van de aangevulde verhalen zien, waarin een plantagearbeider - 'slaaf' is een beter woord - en zijn vrouw het opnemen tegen hun blanke baas. Door die verhalen te presenteren als herinneringen van haar vader demonstreert Loes Nobel in de vorm waar het haar inhoudelijk om te doen is.
'Gebroken rijst, Indische verhalen', bundel van Loes Nobel.
Uitgave: Kemper Conseil. 132 blz.
Prijs: 15 euro.
ED