n Indo in Canada - 11

aflevering #11
2 nov, 19:43

hihi, 11 is t gekken getal toch? dus wie weet wat er van dit hoofdstuk komt!

Ik stuur mijn herinneringen nu ook naar bepaalde vrienden en sommige familieleden. Goh er is er een? die maakt me bijzonder blij! want deze vriendin, vertelt mij NU hoe t was voor haar, toen ze nog jong was en pas in NL. Zij is bruin. En ze liep de weg van de doorsnee Indo in die tijd niet. Dus daardoor kreeg zij haar ervaringen. Maar door haar reacties op mijn herinneringen van toen? komen er bij mij herinneringen naar boven, die ik hier in Canada ervaarde indertijd.

bv, omdat je emigrant bent, heb je zo wie zo toch al n andere manier van gedragen en en praten, dat steekt uit natuurlijk. Maar als je zo naive bent als ik, en ook nog iemand van te goed vertrouwen, dan merk je n heleboel niet op.

Doordat dat ook met mijn kennisje gebeurd was vroeger, dacht ik gelijk. Goh! jaaa, DAT heb ik hier ook ervaren, en NOG komen sommige Canadesen zo arrogant en verwaand en neerbuigend naar me over.

bv de dame die tegenover ons hutje in de bush, haar eigen huis heeft en dat zelf heeft gebouwd. HA, eerst even terug gaan. Ze verteld aan iedereen dat ze haar huis zelf gebouwd heeft. Maar op n dag waren mijn man en ik in t plaatsje, waaronder de regio waar ons hutje ligt, staat en komt. Daar is n pottenbakster en ik ben gek om zulke kleine bedrijfjes te bezoeken. Want de kleuren van wat ze maken, zijn in mijn oog, werkelijk buitengewoon. Niet de bruine gekleurde kommetjes, en schalen, maar juist de blauwe en groene. Want die zijn zooo apart. Wel haar man? is n carpenter. Timmerman dus. Maar n timmerman en n meubelmaker zijn 2 verschillende soorten van carpenters hier. Ja, dat moet je ook maar weten, denk ik altijd, maar ja, hier geleerd dat te begrijpen natuurlijk in de engelse taal. Ik vergeet tegenwoordig altijd de juiste woorden, omdat ik meer in t Nederlands denk en schrijf dan vroeger en minder onder de Canadesen zit ook, vanwege ik dus niet meer werk.

Enfin, mijn man raakte aan de praat, omdat het huis van dat echtpaar en de studio van die potter, bijzonder goed in mekaar gezet waren. Zo kwam t gesprek dus ook op waar wij onze hut hebben en toen kwam de aap uit de mouw, dat die buurvrouw heel goed bekend was in t dorp, (Arden heet het dorpje) en dat zij haar huis niet zelf had gebouwd, maar die timmerman had dat gedaan. HIJ was door haar aangenomen dat huis voor haar te bouwen!

Toen we naar huis reden, zei ik aan mijn man. Zie je? DIT? is echt iets Canadees. Ze heeft t huis niet zelf gebouwd, maar laat iedereen weten, dat ze dat wel gedaan heeft! OOooooh, zei mijn man, maar dat zeggen wij hier zo. Flauwekul, ik weer, dat is opschepperij! Ze heeft iemand aangenomen om haar huis te bouwen en DAT is het echte feit.. Mijn man stil, want hij kent me nu wel beter. Echt Hollands is dat, volgens hem, om zo precies op alles te zijn. Ik zei toen aan hem, waarom moet jullie nu om zulke dingen gaan liegen? Het is toch niet waar en HOE kunnen jullie het zelfs zo bekijken, snap ik ook niet hoor. Wat voor ergs is t nu, als je zegt dat je iemand hebt aangenomen om je huis voor jezelf te laten bouwen? Dat op zich is toch ook al heel wat..... wel, ik kan me over zulke stomme dingen altijd goed kwaad maken. En DAT is nu echt hier zo. Opscheppen maar als je achter de echte waarheid komt, dan kruipen ze in hun schulp.

DIT was altijd iets, voor mij in dit land met die mensen hier, dat echt tegen mijn draad druiste. Kon het nooit begrijpen, dat die lui hier zoooo dramatisch doen altijd en goed liegen konden dat ze barsten. Van n klein mollen heuveltje gelijk de Rocky Mountains maken! En als je hun op heterdaad betrapt, dan is t meteen van: Oh, you aren't mature yet! en dan moet je weten dat zelfs jongelui die nog van geen kaas eten weten, het lef hebben om je dat te zeggen. Pfff, ik kon me dan goed kwaad maken erover en liep dan wekenlang erover te stewen. OF ze hebben t lef om tegen je te zeggen: Oooh, you have misunderstood me! pffff. dan zie ik helemaaal rood, begrijp je wel natuurlijk! Dat is helemaal n beledeging vind ik. En dan als je kwaad word is t van: Ho! Ho! I didn't mean t that way.. en als je dan zegt van: Yes you DID mean it THIS way! otherwise you WOULDN'T have said it! Dan weten ze zich geen raad, want ze weten dan dat ze in jouw waadering over hun, naar de grond geknald zijn.

Enfin, ik heb t ermee leren leven, maar ik zal hierom de Canadees echt nooit vertrouwen, als ze me iets vertellen. En daarom heb ik ook echte minachting voor hun manier. Ik vind dat erg lafaardig. Doe gewoon en kom ervoor uit, dat je op heterdaad betrapt ben en ben dan niet zo stom om jezelf door je eigen leugens te laten betrappen, maar ja, ZO? zien die lui het nooit. Ze zijn ware kampioenen in denial! Geen wonder dan ook, dat zoveel dat er in dit land niet goed is, tegen hunzelf heeft gewerkt en NU dat er meer open contact bestaat door internet en zo, zie je hun nu meer (in mijn ogen, helaas huichelend) excuses aanbieden of nog stommer, openlijk op tv interviews, ontkennen. HOE stom kun je zijn, als je al op heterdaad betrapt bent, om dan nog te blijven ontkennen. ah, but that is human zegt men dan hier.. enfin. je leert ermee te leven, al erger je je er zelf aan.

Enfin, ik wil eventjes weer terug gaan naar die begin tijden van toen, in de jaren 70.

Ja, als je denkt he? Men rekende toen heel anders de manier van je inkomen en hoe je moest leven, om t goed te hebben. Zij die $80 per week verdienden? Nou die verdienden hardstikke goed. Dus mijn man ook en ik verdiende zo iets van $70 per week. Ik was vrouw toch? dus mocht niet evenveel als n man verdienen. DAT zou in latere jaren veranderen, maar ja, niet eerder dan pas eind jaren 80 en in mijn ogen? weet ik heeeel zeker? dat maar heel weinig vrouwen echt betaald werden wat ze hadden betaald moeten worden. Ik ken de Canadees daar maar veels te goed voor. Tot en met gierig!

Enfin, men rekende dan op de volgende manier. Er waren indertijd, 2 manieren van betalen aan de werkers. Op de kantoren, kreeg je om de andere week betaald. Dus 2 keer per maand. Maar vele mannen en in andere bedrijven, kreeg je elke week betaald.

Dus dan ging de berekening op de volgende manier. Je eerste week salaris, was om je huur te betalen... Dus WIE kan zich nu nog herinneren? die huren van $80 per maand, met alles in begrepen, n flatje, met fornuis en kastengrote ijskast. De vloeren van t hele apartement, helemaal heel duur bedekt! ALLE keuken en klerenkasten in de flat waren er ook. EN alle lichten hingen er. De hele badkamer zat erin, met badkuip en douche! Dan OOK kreeg je de gordijnen voor alle ramen en deuren. Alleen beroerd, omdat men hier zoooo universeel alles gelijk wilde houden, want weee oh wee, als je buiten t gareel liep, dan wist de Canadees zich er geen raad me... dat was dan iemand die was n troublemaker en daar kon je beter van wegblijven. MAAR als je n grote mond had en veel durft? dan volgden ze je als schaapjes en stond je in hoge aandunk........

Dus wat wilde nu het geval? dat wij ook nooit gordijnen kochten. Want ook wij, als wel gedrilde Indischen, gedroegen ons en lieten die afschuwelijke witte gordijnen hangen. Ze waren door jaren van gebruik en wassen, niet helemaaal tot de grond, maar hingen er minstens n halve meter boven. Dat stond me toch gek zeg!Je moest ze wel zelf wassen dat wel. OOK, als er iets loos was met wat dan maar ook in je flat, werd dat allemaal geheel vrij van kosten betaald en gerepareerd. Kan je nagaan? AL DAT voor alleen maar $80 per maand? zelfs je centrale verwarming in alle kamers, zelfs op de badkamer was erbij inbegrepen. Je tv, die je naar hartelust 24 uur per dag kon kijken, allemaal voor die $80 per maand!!! Je warm en koud water en dan had je in de kelders van de flatgebouwen of soms op iedere verdieping genoeg wasmachines en drogers, waar jij je kleren kon wassen. Alleen moest je er wel bij blijven, want men stal nog erger dan dieven. Zo heb ik bv in Don Mills, binnen n maand, al mijn lakens verloren, die ik uit NL had meegebracht!

Geen wonder dus, dat ik me als Alice in Wonderland dacht. Vooral na al die jaren daar in Wormerveer, van strakke armoe!

Ik had zelfs zakgeld. Iets dat ik al niet meer had gehad, sinds ik getrouwd was! Voor mij in NL was er al helemaaal niets! Laat staan zakgeld. Dus een van de dingen die ik deed elke ochtend voor t werk was eventjes bij Woolworth, tegenover waar ik werkte bij Crown Trust, binnenwippen. Gelijk met zovele anderen die ook vroeg moesten beginnen. 8 Uur begonnen we al te werken, vanwege de beurs dus ook vroeg opende toch?

Daar stond ik vaak, voor n 10c of n 15c of zelfs n kwartje... 2 sneetjes brood, die getoast werden. Je kon wit brood of bruin brood krijgen om te toasten en je kon 4 sneetjes laten doen ook nog! Met wat voor smaakje van jam ik ook maar wilde. En ik mocht 2 van die kleine kuipje per sneetje brood nemen ook nog.. Dan de koffie. Die ik nam was altijd: double double. Dat zeg je nu nog zo. Dat betekend dat je een extra schep met suiker kreeg en n extra kuipje met slagroom. Dit was dus geen koffiemelk zoals in NL, maar hele hele echte slagroom! OF? je kon gewone melk krijgen.

Dan kon je OOK nog? n gebakken eitje erbij bestellen of scrambled eggs. Dat is dan roerei. Twee eitjes en 4 sneetjes brood was n kwartje! Oh jaa, je koffie was, small, medium of large! sug sug, die goeie ouwe tijd! NU moet je iets meer dan n dollar voor je kopje koffie betalen, en de maten zijn wel vergroot. Klein is nu de maat van medium toen en ga zo maar door!

Och och, voor mij in DIE tijd? was dat echt iets waar ik me steen en steenrijk mee voelde. Stel je voor dat je zo'n keuze elke dag had! En geen haan die er naar kraaide! NOG denk ik soms terug aan die tijd. pfff, Moet je NU zien wat je aan wekelijkse groceries moet betalen. In die tijd, als je dat betaalde? nou dan had je eten voor vele maanden en kon je er n gezin van 10 personen, minstens mee voeden!

Ik ging in die tijd, dan ook altijd met ladingen vol van allerlei soorten eten naar huis toe.

Met lunchtijd, kon je op straat ook van alles en nog wat te koop krijgen. OF je ging n restaurentje in en daar kon je ''take out'' nemen. Het enigste waar ik tot nu toe nog niet aan kan wennen, is al die ladingen vlees die men op de boterhammen deed. Ug, ik heb daar nooit aan kunnen wennen. Dan hadden de Canadesen ook de gewoonte om overal en nergens mayonaise op de doen. Daar kokhalsde ik ook van.

Wat n bekrompen en nauwdenkend en vooral dom mens was ik toen nog (hihi, ik ben nu n beetje minder dom!) Alhoewel, deze Canadese man van me? ug ug ug... DIE doet ook overal en nergens mayonaise derop. Dus hij weet, maak je eigen sandwiches, maar laat t me niet zien, anders kan ik mijn eigen eten niet op.

Van mij, leerden de Canadesen weer dat ik patate frites met Mayonaise at. hihihihihihi. Daaaaaaaaaaaar!?? LIG ik NU nog van in n deuk! De allereerste keer dat ik om mayonaise vroeg? wah, die lui aan t kokhalzen. DAT was grappig en natuurlijk kon je nooit ergens maar dan ook, mayonaise krijgen bij je patat frites. Die lui deden er die afschuwelijke Heinz tomatenketchup op. Ug, WIE kon DAT nu door zijn/haar keel krijgen toch? Ze konden me geen mayonaise aanbieden maar wel dat gedoetje dat je bij je gebakken vis kon krijgen. Dus dat nam ik dan maar, want t was van mayonaise gemaakt. Maar t feit dat ik zei... van: eh eh, kan ik n paar van die bakjes krijgen? ik wil er wel voor betalen hoor, deed hun echt wit om de neus worden. hihi

Thuis bij mij, leerden de Canadesen, dat wij in NL, zelfs in Belgie en Duitsland, patate frites met mayonaise en/of mosterd aten. Oh ja en dan hun mosterd? wah, Hopeloos man. Het smaakte helemaal niet naar de diverse soorten mosterd die ik kende van NL en Belgie en Duitsland. Dus ik kocht mosterd bij de Hollandse winkel toen ik uitvond dat Nederlandse emigranten hun eigen delicatessen winkels hadden.

Toen mijn eerste man en ik naar Don Mills verhuisden, ontdekte ik tot mijn allergrootste blijschap n Duitse delicatessen daar in die shoppingplaza waar onze grocerystore was en onze dokter en drogist. aaaah, DAT was hemels.. Want er was zoveel in die winkel dat wij ook in NL kenden aan eten. Dus EEN van de EERSTE dingen dat we daar kochten was beef tartaar. hihi, die Canadesen NOG meer kotsen natuurlijk, toen ze op n dag ontdekten dat ik n broodje met rauw vlees en veel uien, mee had genomen voor mijn lunch. We zullen verder maar niet over de zoute haring praten, alhoewel men wel die rollmopsen kenden in de grocerystores. De doorsnee Canadees wist niet eens dat de joden, zelf hun schmalz haring kennen en dat is gezouten vis. Zoals men dat in NL kent, alleen n beetje zachter van smaak.

Oh jaa, het andere hele fijne was, dat iedereen die zijn of haar lunch zelf mee bracht? Het in dat bedrijf in de ijskast kon doen. Iedere afdeling had zijn eigen ijskast en zo elke employee die zijn of haar lunch meebracht, deed dat met hun eigen naam op hun doosjes of pakjes in die ijskast! Daarbij hadden vele zaken zelf toch ook nog n lunchroom voor hun personeel, waar je warm eten kon kopen, ook dat voor n appel en n ei! Goede kwaliteit dus en ik at soms daar ook in die lunchroom. aaah, Sprookjesland....

Oh jaa, en dan dat sigaretjes roken. Canada en de VS? voor mij, TOEN? Waren echte landen voor n roker's paradijs! Want in NL, kochten we kleine pakjes shag. Dan kon je meer roken en t was goedkoper toch? Wel hier kon je die pakjes ook kopen, maar je kon OOK nog hele grote ronde blikjes met shag kopen. Alle sigaret merken? brachten ook hun eigen shag uit. Dus je kon sparen als je n kettingroker was. Iets dat ik gelijk werd in dit land.

Alleen... mijn manier van shag draaien in de hand? Maakte dat ik scherp in de gaten gehouden werd! Wist ik veeeel, dat de manier waarop wij de shag rolden in NL, HIER de marihuana shag mee gerold werd. Gut ben de naam ervoor vergeten. WAT n grote hilariteit DAT aan me gaf, toen ik dat leerde. DAT vooral de man die naast me, de geur van mijn tabak heeeel sterk moest gaan zitten ruiken, want als ik marihuana rookte, zou ik de sack krijgen, met andere woorden, dan zou ik ontslagen worden!

Later toen ik met mijn tweede man de jongere broer van mijn schoonvader leerde kennen, ontdekte ik dat je zelfs die filters in die doosjes die men toen had, om inplaats van de shagjes met de hand te draaien, dan deed je dat in zo'n machientje. Dezelfde soort als men in NL kende dus. Alleen hier kon je er nog n filtertje bij stoppen, bij het draaien en dan rookte dat net als n normale sigaret! Wij deden dat niet. We rookten wel onze shagjes en rolden met de hand! en IK? hihihi, ik kreeg grote bewondering dat ik dat als vrouw zo kon draaien!

Hihi. DAN was er nog iets dat ik hier leerde. hihihi, NU na jaren en jaren dit uitgevonden te hebben, moet ik nog grinneken! Zie je in die tijd, als je op kantoor werkte, dan moesten mannen n pak dragen. n Combinatie pak mocht ook wel, maar daar werd eigenlijk op gefronst. Dus de mannen moesten n costuum dragen. Maar jaaa, in de zomer, was dat natuurlijk niet te doen! Het was hier heter buiten, dan binnen, want binnen had je natuurlijk airconditioning en man men stelde het altijd zooo laag dat je zelfs in de zomer binnen nog met n vestje moest gaan zitten en ik had altijd koude handen en voeten. Hopeloos. Maar die mannen, daar was t natuurlijk nog erger mee. Want die lange mouwen toch? onder die jas?

Wel ik kwam mooi bekaaid uit. Ten eerste, droegen de meeste mannen van die rare dassen. Die werden niet zoals men dat in NL deed? zelf door de mannen gestropt, maar die werden er met n klip aan de bovenste knoop, geklipt! Ik weet nog de eerste keer dat ik dat zag, mijn ogen puilden zowat uit mijn hoofd man. DAN, kwam de andere hele verrassing.

ja ja, dat cheaten toch? waar ik t al eerder over had? Nou die mannen droegen overhemden met korte mouwen, maar als ze hun colbert aanhadden? dan zag je n stukje manchet bij de mouwen uitsteken. DAT werd toen en nu nog beschouwd, als HET beste van HET beste smaak van kleden hebben, als je manchet uitsteekt bij de polsen...... Alleen, het viel me op, dat die mannen, soms zonder hun colbert op kantoor rondliepen, maar als ze dan hun colbert aanhadden, dan leek t net alsof ze WEL lange mouwen hadden aan hun overhemd.

Op n dag die man die naast me zat op kantoor, merkte dat ik hem altijd met grote ogen zat aan te kijken, want ik begreep helaas het meest opvallende NIET. Wat bleek nu? dat men n klein stukje stof zo had gemaakt, dat t aan de binnenkant van de mouwen was vastgenaaid en daardoor kreeg je het idee? dat de man, lange mouwen droeg onder zijn colbert....

Je moet maar op t idee komen dacht ik. Wel handig natuurlijk met die hitte in de zomermaanden. Dan had men ook nog n andere gewoonte. Men droeg n valse mouw, aan de buitenkant van de colberts. Die schoven ze met n rubberen bandje aan de bovenkant over hun mouwen. En DAT was, zodat de mouwen minder snel zouden slijten, omdat ze de hele dag met hun armen natuurlijk over t bovenblad van de bureaux zaten te werken. INBEGREPEN die valse manchet van n valse lange mouw! HOE idioot kan dat zijn, denk ik soms nog!

Ja, andere landen? andere zeden en gewoonten. Maar deze? DIE? vond ik altijd wel De raarste!

wordt vervolgd.