VVD dwarsboomde excuses voor heel Indonesië, maar is daar op teruggekomen

"VVD dwarsboomt excuses"


Toegevoegd: donderdag 8 aug 2013, 18:48
Update: donderdag 8 aug 2013, 21:37


De stichting Comité Nederlandse Ereschulden is blij met de schikking die Nederland heeft getroffen met de tien weduwen op het huidige Sulawesi. Toch zegt voorzitter Jeffry Pondaag dat het jammer is dat er geen breed excuus wordt aangeboden aan heel Indonesië.

De weduwen krijgen ieder een financiële compensatie van 20.000 euro en de Nederlandse ambassadeur zal afreizen naar Sulawesi om daar openbaar excuses aan te bieden namens de Staat. Maar dat is voor Pondaag niet genoeg.

Trots

"Nederland moet trots zijn op zo'n minister van Buitenlandse Zaken. Timmermans wilde excuses aanbieden voor heel Indonesië, maar dat werd tegengehouden door de VVD", zegt Pondaag, wiens stichting de belangen van nabestaanden in Indonesië behartigt.

In onderhandelingen met vertegenwoordigers van de weduwen is het aanbieden van algemene excuses door Nederland in Jakarta wel aan de orde gekomen.

VVD

Volgens Pondaag komt het excuus er niet door de VVD: "Die heeft een grote aanhang onder veteranen."

Hij vindt dat die zich moeten neerleggen "bij het feit dat het duidelijk is dat het een aantal keer fout is gegaan in Indonesië".

Volgende zaak

De stichting is na de schikking met Rawagede en Sulawesi al met een volgende zaak bezig. "De VVD kan zijn poot stijf houden, maar wij gaan gewoon door", zegt Pondaag.

Volgens hem zijn er in 1948 in Padang op Sumatra zo'n duizend mensen omgekomen bij een Nederlandse luchtaanval op een markt. Pondaag is bezig met onderzoek naar die zaak.

Geen excuusbesluit

Het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat minister Timmermans later op een breder excuus zal terugkomen, "aangezien daar op dit moment nog geen besluit over is genomen".

De VVD kon aan het begin van de avond niet worden bereikt voor commentaar.

NOS

.... komt het excuus er niet door de VVD: "Die heeft een grote aanhang onder veteranen." ......

As usual: Clubbelang gaat voor landsbelang toch?

Wat zou de VVD doen wanneer ooit het tijdstip aanbreekt, dat er geen veteranen meer zijn die de politionele acties uit die dagen hebben meegemaakt en dus ook geen aanhang meer kunnen zijn voor/van de VVD?

20 augustus 2013, 12:45
door Emilie van Outeren

VVD tegen ruimhartige excuses voor geweld Indië

DEN HAAG-TWEEDE KAMER-VRAGENUURTJE

Tweede Kamerlid voor de VVD Han ten Broeke is bang dat "de doos van Pandora wordt geopend als we excuses gaan maken voor allerlei fouten uit het verleden".

De VVD is er geen voorstander van dat minister Frans Timmermans (Buitenlandse Zaken, PvdA) ruimhartig excuses maakt aan Indonesië voor het geweld tijdens de koloniale oorlog van 1945 tot 1949. Tweede Kamerlid Han ten Broeke "zal de minister daar niet toe aanmoedigen". Hij is bang dat "de doos van Pandora wordt geopend als we excuses gaan maken voor allerlei fouten uit het verleden", staat vandaag in NRC Handelsblad.

Timmermans liet in april weten dat hij wel voelde voor een algemene spijtbetuiging. Hij zou "er persoonlijk geen enkel probleem mee hebben om zelf spijt te betuigen". Zijn voorstel zal binnenkort worden voorgelegd aan de ministerraad, bevestigen bronnen rond het kabinet.

Zonder steun van de VVD lijkt het onwaarschijnlijk dat er excuses komen, bijvoorbeeld in november als premier Mark Rutte waarschijnlijk een bezoek aan Indonesië brengt.

Wel excuses voor bevolking Zuid-Sulawesi

Excuses worden voorlopig alleen gemaakt aan de bevolking van Zuid-Sulawesi, waar KNIL-commandant Raymond Westerling huishield tijdens de koloniale oorlog van 1945 tot en met 1949. De excuses zijn onderdeel van een schikking die eerder werd getroffen met tien weduwen van mannen die bij standrechtelijke massa-executies om het leven kwamen. De verontschuldigingen zullen worden uitgesproken door de Nederlandse ambassadeur in Jakarta.

Eerder maakte de ambassadeur al namens Nederland excuses voor het bloedbad in het Javaanse Rawagede. Ook toen keerde Nederland een schadevergoeding van ongeveer 20.000 euro per weduwe uit. Dit gebeurde pas nadat de rechter had geoordeeld dat de kwestie niet verjaard was. Sindsdien is die uitspraak voor Buitenlandse Zaken "leidend" bij andere claims.

In 2005 dicht bij algemene spijtbetuiging

Het dichtst bij een grotere spijtbetuiging kwam Nederland toen toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Ben Bot (CDA) in 2005 uitsprak dat Nederland "aan de verkeerde kant van de geschiedenis" had gestaan door met militair ingrijpen te proberen de kolonie te behouden.

Uit angst voor schadeclaims maken regeringen vrijwel alleen excuses voor wandaden uit het verleden als ze daar in juridische procedures toe zijn gedwongen.

Het is nog onduidelijk wat Timmermans precies wil. Toen hij zich in april uitsprak, corrigeerde hij zichzelf in een radio-interview. Hij wilde "excuses, of euhm, spijtbetuiging moet ik correct zeggen".

NRC

...Uit angst voor schadeclaims...

Die komen er heus wel. De volgende zaken staan alweer op stapel bij de betrokken schadeclaim behandelaars.

En dan hebben we nog de lopende zaken hier in Nederland die al jaren op het programma staan (8 stuks meen ik.)

En binnenkort komt er nog ééntje bij: Mijn persoonlijk geleden verlies, omdat ik nooit rente heb kunnen claimen van mijn spaarrekening aldaar in Surabaya. Volgens mij had ik nog een tegoed van 11 Rpuiah of zoiets, toen ik richting Negeri Kodok ging.  

Indonesië: wij hoeven geen excuses van Nederland

door Tom Reijner 22 aug 2013

Indonesië, dat zaterdag de onafhankelijkheid van Nederland vierde, hoeft geen excuses

Indonesië zit niet te wachten op excuses van Nederland voor de politionele acties tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog (1945-1949). In de relatie met Nederland kijkt het Aziatische land liever vooruit.

Dat zei de Indonesische ambassadeur Retno Marsudi woensdag tijdens de viering van de Indonesische onafhankelijkheidsdag.

Handelsmissie

In november leidt premier Mark Rutte (VVD) een handelsmissie naar de oud-kolonie. Vanaf het moment dat die handelsmissie bekend werd, wordt er gespeculeerd over het aanbieden van uitgebreide excuses voor het geweld.

Excuses voor de executies in Zuid-Sulawesi en voor het bloedbad in het West-Javaanse Rawagede in 1947 zijn al in het openbaar gemaakt. Het kabinet vindt excuses voor deze specifieke daden en schadevergoedingen voor weduwen van gedode mannen voldoende.

De ambassadeur is het daarmee eens. 'Liever benadruk ik onze handelsband en onze samenwerking op het gebied van watermanagement.'

Elsevier

....Indonesië zit niet te wachten op excuses van Nederland voor de politionele acties tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog (1945-1949). In de relatie met Nederland kijkt het Aziatische land liever vooruit. ....

Gelijk heeft de ambassadeur om te stellen, dat Indonesia niet zit te wachten op een land dat draalt/draalde, aarzelt/aarzelde en weet ik veel wat nog meer smoezen werden verzonnen, om toch maar alsjeblieft niet op de knieën te moeten.... Stel je veur sag, wij - de Mighty All White Toean Besar Power, op onze knieën om excuses aan te bieden aan .....

Later zal in de geschiedenisboeken van Indonesia staan geschreven:
Wij Indonesia, kunnen tenminste met opgeheven hoofd zeggen: Wij konden het ons permitteren om die knieval te weigeren... te lang gewacht immers....

En wat zal later dan in de geschiedenisboeken van Nederland staan (tenminste ALS het ooit wordt vermeld):
Huh, zie je wel. Wij wilden wel onze excuses aanbieden, maar die gasten weigerden... en daarmee zal Nederland met een zucht van verlichting de werkelijke geschiedenis onder de kolong vegen.... as usual.

Geld voor alle 'Indische weduwen'


vrijdag 30 aug 2013, 15:54 (update: 30-08-13, 18:17)


Indonesische weduwen van mannen die tussen 1945 en 1949 zijn geëxecuteerd kunnen een schadevergoeding van 20.000 euro krijgen. Dat heeft het kabinet besloten.

Eerder kreeg een aantal weduwen van mannen die omkwamen bij de executies in Rawagede en Zuid-Sulawesi, al 20.000 euro. Het kabinet wil gelijke gevallen nu gelijk gaan behandelen.

Excuses

Verder is besloten dat de Nederlandse ambassadeur in Indonesië op 12 september in Jakarta excuses zal aanbieden aan alle weduwen van mannen die standrechtelijk geëxecuteerd zijn. Voor deze plechtigheid zijn de weduwen uit Zuid-Sulawesi uitgenodigd.

Premier Rutte verklaart dat er geen algemene excuses worden aangeboden voor bijvoorbeeld de Nederlandse rol bij de politionele acties. Daarvoor blijft wat hem betreft gelden wat oud-minister Bot ooit heeft gezegd: "Dat Nederland destijds aan de verkeerde kant van de geschiedenis stond."

Rutte gaat zelf op 20 september naar Indonesië, maar zal de excuses dan niet herhalen. Volgens hem is dat niet nodig, want de ambassadeur is de hoogste vertegenwoordiger van Nederland in Indonesië.

NOS

Nederland betuigt toch spijt aan Indonesië


door Anne-Marie Spermon 30 aug 2013

Het excuus zal worden overgebracht in het Erasmushuis in Jakarta

Nederland zal toch excuses maken voor misdrijven die tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog (1945-1949) zijn gepleegd. De afgelopen maand leek de VVD een excuus nog tegen te houden.
De ministerraad heeft dat vanmiddag besloten, bevestigt premier Mark Rutte (VVD).

Weduwen

De excuses zullen op 12 september worden overgebracht in het Erasmushuis in de Indonesische hoofdstad Jakarta. Het is vooralsnog onduidelijk wie de spijtbetuiging zal doen.

Zeker is dat de tien weduwen van Zuid-Sulawesi, die begin augustus al een specifiek excuus en een schadevergoeding van ieder 20.000 euro ontvingen voor de executie van hun echtgenoten door Nederlandse militairen, bij de gelegenheid aanwezig zullen zijn.


Discussie

In november bezoekt premier Rutte Indonesië vanwege een handelsmissie. Na de bekendmaking van die missie laaide de discussie over een algemeen excuus aan de oud-kolonie op.

De PvdA pleitte onder leiding van minister Frans Timmermans (Buitenlandse Zaken) voor een ruimhartig excuus, maar de VVD zag dit in eerste instantie niet zitten. Ook de Indonesische ambassadeur zei geen zin te hebben om het verleden op te rakelen: Indonesië zat volgens hem niet op een dergelijk excuus te wachten.

De premier benadrukt dat Nederland specifieke excuses zal maken, en er dus geen algemene spijtbetuiging voor de politionele acties komt. Alles gaat dus, zegt hij, volgens het eerder uitgestippelde beleid.

Elsevier

Specifieke maatregel voor weduwen slachtoffers executies Nederlands-Indië

Nieuwsbericht | 30-08-2013


Nederland gaat gelijke gevallen gelijk behandelen bij claims van weduwen van standrechtelijk geëxecuteerden in voormalig Nederlands-Indië. Het kabinet besloot vandaag tot een specifieke maatregel voor de Indonesische weduwen van 1945-1949. De maatregel geldt voor zaken van vergelijkbare aard en ernst als die in Rawagedeh en Zuid-Sulawesi.

Hiermee komen Indonesische weduwen die een claim indienen en aan de voorwaarden voldoen in aanmerking voor eenzelfde schadevergoeding als de weduwen uit Rawagedeh en Zuid-Sulawesi met wie de staat eerder tot een vergelijk is gekomen. Zij ontvingen 20.000 euro per persoon.

De Nederlandse ambassadeur in Indonesië biedt 12 september in Jakarta namens de Nederlandse staat excuses aan voor de executies. De weduwen uit Zuid-Sulawesi die hun claim hebben geschikt worden voor deze ceremonie uitgenodigd.

Rijksoverheid.nl

Advocaat weduwen blij met excuses


vrijdag 30 aug 2013, 19:39 (update: 30-08-13, 20:07) .

Advocaat Liesbeth Zegveld is namens haar cliënten blij met de excuses van Nederland aan alle Indonesische weduwen van mannen die tussen 1945 en 1949 zijn geëxecuteerd. Zegveld vertegenwoordigt de weduwen.

"Ik ben blij voor mijn cliënten, maar ook blij met het bredere excuus", zegt Zegveld. "Het is een gebaar waar oprechtheid van uitgaat. Het kabinet doet nu meer dan strikt noodzakelijk, zonder dwang."

De Nederlandse ambassadeur in Indonesië biedt de excuses op 12 september aan in Jakarta. De weduwen kunnen een schadevergoeding van 20.000 euro krijgen. Volgens Zegveld komen daar maximaal vijftien weduwen voor in aanmerking.

Afsluiten

De advocaat vindt niet dat hiermee een hoofdstuk is afgesloten. Ze wijst op "andere gedupeerde groepen", zoals mensen die in kampen hebben gezeten. Ook voor de kinderen van de geëxecuteerde Indiërs vraagt zij een compensatie. Daarover loopt een rechtszaak, waarin de rechter naar verwachting eind dit jaar uitspraak doet.

Zegveld pleit voor meer onderzoek naar de gebeurtenissen in Indonesië na de Tweede Wereldoorlog. "Er komen nog steeds nieuwe feiten boven tafel. Het debat over deze periode is in volle gang. Zoiets sluit je eigenlijk niet af."

NOS

"Excuses worden groot nieuws in Indonesië"

zaterdag 31 augustus 2013, 07:40
170 keer beluisterd
Duur: 04:17


Audio Premier Rutte heeft namens Nederland excuses gemaakt voor specifieke wandaden tijdens de politionele acties. De excuses worden op 12 september in Jakarta uitgesproken. Correspondent Michel Maas in Jakarta.

NOS

"Excuses stap in goede richting"


zaterdag 31 aug 2013, 08:23 (update: 31-08-13, 08:39) .

De excuses van Nederland aan weduwen van mannen die omkwamen bij de executies in Indonesië, zijn een stap in de goede richting. Dat zegt voorzitter Jeffry Pondaag van de stichting Comité Nederlandse Ereschulden.

Gisteren maakte het kabinet bekend dat aan weduwen excuses worden aangeboden en dat zij een schadevergoeding van 20.000 euro krijgen. Eerder kreeg een aantal weduwen van mannen die omkwamen bij executies in Rawagede en op Zuid-Sulawesi een schadevergoeding. Vrouwen die hun man hebben verloren bij gelijke gevallen krijgen nu ook excuses en een schadevergoeding.

Retourtje

Volgens Pondaag is het jammer dat de excuses van de ambassadeur komen en niet van de minister van Buitenlandse Zaken of de premier. De ambassadeur zal op 12 september in Jakarta namens Nederland excuses aanbieden.

Over de locatie is Pondaag ook niet te spreken. "Een retourtje Jakarta - Zuid-Sulawesi kost 100 euro. Als je waarden en normen hebt en een beetje fatsoen, dan ga je naar de ouderen", zegt hij.

Paar weken

Volgens correspondent Michel Maas vinden veel Indonesiërs dat de excuses niet van de ambassadeur, maar van premier Rutte moeten komen, vooral omdat Rutte begin november in Jakarta is. Rutte liet gisteren weten dat de excuses zo belangrijk zijn dat die snel moeten worden aangeboden. Daarom wil hij dat de ambassadeur de excuses aanbiedt op 12 september.

In Indonesië zijn ze het daar niet mee eens, zegt Maas. "Hier leeft meer het gevoel van: het is de ambassadeur maar." Bovendien zouden veel Indonesiërs vinden dat er niet veel haast meer is. "Die paar weken hadden er nog wel bij gekund", aldus Maas.

NOS

Ergens hierboven wordt Zegveld gequoted:....  Ook voor de kinderen van de geëxecuteerde Indiërs vraagt zij een compensatie... Althans, de journalist schrijft het zo op.

Ik schat Prof. Advocate Zegveld hoger in (gelet op een dankmailtje, dat ik recentelijk van haar kreeg), dus ik hou het wel op de journalist-e) van de NOS, want per slot van rekening heeft de NOS toch ook niet zo nauw gekeken met het begeleidend commentaar van hun uitzending 15 aug 2013. !!!!! Zij zaten er met het slachtoffer aantal behoorlijk naast, als ik me het wel herinner.

w.g. NOS-criticaster oftewel Niet Overdrijven Sinjo's.

Ach, volgens de NOS krijgen 'alle Indische weduwen' geld.....

....Ach, volgens de NOS krijgen 'alle Indische weduwen' geld........

Maar dat kwam doordat de journalist/verslaggever naast een Indo zat voordat de herdenking begon en die had zijn Ipod een beetje hard staan. Die Indo had nl het liedje van Wieteke op staan: Arm Den Haag, de Weduwe van Indië ben jij.... en dat zong die Indo mee

NOS schreef:

Ook voor de kinderen van de geëxecuteerde Indiërs vraagt zij een compensatie.

Als je toch bezig bent, vraag dan ook een compensatie voor het dom gebruik van het woord Indiërs door de NOS.
De NRC is al door het stof gegaan: http://www.nrc.nl/ombudsman/2013/07/20/indische-twisten-over-de-feiten-en-een-woord/

Ze leren het maar niet  

Zullen we dan ook maar beginnen met de Nederlanders Saksen te noemen? of Franken misschien?
of Bataven, want volgens mij heette Nederland een paar honderd jaar geleden Bataafse Republiek..

Nog sterker:

Wie staken bij Lobith de Rijn over?

Waren dat niet buurjongetjes die zich vestigden in het moeras genaamd de Lage Landen.?

Dus voortaan komt er in het paspoort te staan:

Nationaliteit Batavier.

Weduwen niet naar Jakarta om excuses executies

Geplaatst op:02 september 2013 Laatste update: 02 september, 08:46

AMSTERDAM (ANP) - De ‘10 weduwen van Zuid-Sulawesi’ reizen niet naar Jakarta om aanwezig te zijn bij de excuses die Nederland wil maken voor de standrechtelijke executies in voormalig Nederlands-Indië. Ze willen dat de ambassadeur de excuses aanbiedt op Zuid-Sulawesi.

Dat schrijft hun advocaat Liesbeth Zegveld maandag aan de landsadvocaat. ,,De vrouwen zijn te oud om te reizen. Ze zijn allemaal tussen de 90 en 100 jaar. Het zou niet goed te begrijpen zijn dat zij naar de ambassadeur moeten reizen en de ambassadeur niet naar hen. Het ligt ook in de aard van het maken van excuus besloten dat je naar iemand toegaat’’, schrijft ze.

Begin augustus werd bekend dat de 10 weduwen ieder 20.000 euro krijgen omdat hun mannen tijdens de koloniale oorlog standrechtelijk werden geëxecuteerd door Nederlandse militairen. Dat gebeurde in 1947 op Zuid-Celebes. Eerder betaalde Nederland hetzelfde bedrag aan weduwen van het bloedbad Rawagedeh op Java.

Rutte
Mark Rutte zei vrijdag dat Nederland excuses zal aanbieden voor specifieke gevallen van standrechtelijke executies. Dat staat gepland op 12 september in het Erasmushuis in Jakarta ,,Deze excuses zijn onderdeel van de schikking die weduwen hebben getroffen met de Staat. Zij moeten daarom aanwezig kunnen zijn bij het uitspreken ervan’’, meent Zegveld.

Zegveld meent overigens dat er ,,wel erg veel haast’’ wordt gemaakt met het afhandelen van de excuses. ,,Die moeten kennelijk gemaakt zijn voordat premier Rutte in november naar Indonesië reist voor een handelsmissie. Dan mag dit dossier niet meer op tafel liggen.’’, zegt ze. ,,De vraag is ook waarom Rutte niet zelf excuses aanbiedt?’’

De advocaat wil uiterlijk woensdag weten of de ambassadeur bereid is om naar Zuid-Sulawesi te reizen. Zo niet, dan zijn de weduwen en Zegveld niet aanwezig bij de ceremonie in Jakarta.

© de Stentor, op dit artikel rust copyright.

‘Ambassadeur moet excuses in Zuid-Sulawesi maken’

De ambassadeur in Indonesië, die namens Nederland excuses gaat aanbieden aan de weduwen wier mannen standrechtelijk zijn geëxecuteerd tijdens het militair optreden tussen 1945 en 1949, moet naar Zuid-Sulawesi komen. Dat stelt de advocaat van de weduwen, Liesbeth Zegveld.


Zegvelds cliënten zijn te oud om naar Jakarta te reizen, waar de ceremonie plaatsvindt. Ze zijn daarom niet van plan aanwezig te zijn in Jakarta. “Het zou niet goed te begrijpen zijn dat zij naar de ambassadeur moeten reizen en de ambassadeur niet naar hen. Het ligt ook in de aard van het maken van excuus besloten dat je naar iemand toegaat en iemand niet naar jou toe laat komen”, stelt Zegveld in een verklaring. De weduwen om wie het gaat zijn allemaal tussen de 90 en 100 jaar.

Het kabinet besloot vrijdag dat excuses op zijn plaats zijn. De Nederlandse ambassadeur zou die op 12 september in de Indonesische hoofdstad aanbieden. De excuses zijn onderdeel van een schikking tussen de staat en de weduwen.

Zegveld vraagt zich verder af waarom al op zo’n korte termijn de zaak afgehandeld moet worden. Volgens haar is het waarschijnlijk dat het dossier niet meer op tafel mag liggen wanneer premier Mark Rutte (VVD) in november Indonesië bezoekt. Ze vindt dat Rutte wat dat betreft net zo goed zelf excuses kan maken, als hij toch naar het Aziatische land afreist.

Zegveld heeft de landsadvocaat gevraagd uiterlijk woensdag uitsluitsel te geven of de ambassadeur naar Zuid-Sulawesi kan komen.

geplaatst:
02-09-2013 - 10.15
laatst gewijzigd:
02-09-2013 - 10.15
auteur:
Novum
ND

do 05 sep 2013, 08:04


'Indonesië moet excuses Nederland weigeren'


JAKARTA - Indonesië moet de Nederlandse excuses voor executies in het voormalige Nederlands-Indië weigeren. Een Indonesische historicus heeft die oproep gedaan aan de eigen regering, meldden Indonesische media woensdag.

Volgens de historicus, Anhar Gonggong van de Universiteit van Indonesië, kunnen de excuses alleen worden aanvaard op twee voorwaarden. Zo moet Nederland 17 augustus 1945 erkennen als de datum waarop Indonesië onafhankelijk werd. Ook zou Nederland verantwoordelijk moeten worden gehouden voor „de massamoorden die het heeft gepleegd” tijdens de Nederlandse aanwezigheid in Indonesië, aldus Gonggong.

Nederland heeft de onafhankelijkheid van Indonesië erkend in 1949. Soekarno, de eerste president van de Republiek Indonesië, had echter op 17 augustus 1945 de onafhankelijkheid uitgeroepen. Tot formele Nederlandse erkenning van die datum is het niet gekomen.

De Nederlandse excuses staan gepland voor 12 september in het Erasmushuis in Jakarta. De '10 weduwen van Zuid-Sulawesi' zijn daarvoor uitgenodigd. Hun mannen werden in 1947 doodgeschoten op Zuid-Celebes.

Bij zuiveringsacties op Zuid-Celebes onder leiding van kapitein Raymond Westerling werden in 1946 en 1947 op grote schaal executies uitgevoerd. Daarbij zijn duizenden slachtoffers gevallen.

Met de weduwen van Sulawesi is vorige maand ook een schikking getroffen. Ze krijgen ieder 20.000 euro. Het was de tweede schikking van Nederland voor oorlogsmisdaden in het voormalig Nederlands-Indië. Eerder betaalde Nederland hetzelfde bedrag aan de weduwen van het Bloedbad van Rawagedeh op Java.

Telegraaff

Wat zijn de Nederlandse excuses aan Indonesië waard?

maandag 9 september 2013, 06:09

Audio Duur: 03:19

Op 12 september biedt Nederland Indonesië zijn excuses aan voor de standrechtelijke executies in de jaren '45-'49. Het gebaar wordt geprezen, maar het zet de Indonesiërs ook aan het denken. Wat zijn die excuses eigenlijk waard, als Nederland weigert 17 augustus 1945 te erkennen als geboortedag van de Republiek Indonesië? Een verslag van Michel Maas.

NOS

Gepubliceerd: 12 september 2013 06:48
Laatste update: 12 september 2013 09:39

Excuses Nederland voor executies Indonesië

De Nederlandse ambassadeur in Indonesië heeft excuses aangeboden voor de standrechtelijke executies tijdens de koloniale oorlog in het voormalige Nederlands-Indië.

''Namens de Nederlandse regering bied ik excuses aan voor deze excessen'', zei ambassadeur Tjeerd de Zwaan donderdagochtend vroeg in het Erasmushuis in Jakarta.

Volgens De Zwaan heeft de Nederlandse regering een ''bijzondere verantwoordelijkheid'' voor de weduwen van slachtoffers van de executies. Nederlandse militairen maakten zich daar volgens de ambassadeur onder meer schuldig aan in het toenmalige Zuid-Celebes en het dorp Rawahgedeh op Java.

In het publiek zaten familieleden van verschillende weduwen uit Zuid-Sulawesi, die onlangs een schikking troffen met de Nederlandse staat. De ambassadeur beloofde volgende week naar de provincie te reizen om de vrouwen persoonlijk excuses aan te bieden. De Zwaan: ''Wat ik tegen u zeg, zal ik binnenkort ook delen met de vrouwen in Zuid-Sulawesi.''

Beschaving

De excuses van Nederland voor de standrechtelijke executies in het voormalig Nederlands-Indië zijn ''een uiting van innerlijke beschaving'', dat zei voorzitter Silfraire Delhaye van het Indisch Platform donderdag.

''De keerzijde is dat zowel Nederland als Indonesië zich niet mag verschuilen achter 350 jaar koloniaal bewind'', aldus de voorman van het overlegorgaan van de Indische gemeenschap in Nederland.

''Niet mag worden vergeten onder welke omstandigheden sommige niet goed te praten oorlogsdaden in Indonesië zijn gepleegd'', aldus Delhaye. ''Indonesië moet zich ook bewust zijn van de zinloze moorden die de pemoeda’s (nationalistische Indonesische jongeren) hebben gepleegd in de Bersiapperiode''. In die tijd, na de Japanse bezetting, zijn duizenden Nederlanders en Indische Nederlanders vermoord.

Door: ANP
Nu.nl

Historicus Drooglever: Excuses voor executies in Nederlands-Indië gaan te ver

11-09-2013 21:46 | gewijzigd 12-09-2013 06:47 | Kees de Groot

De Nederlandse ambassadeur in Indonesië biedt donderdag in Jakarta namens de Nederlandse staat excuses aan voor de standrechtelijke executies tijdens de oorlog in Nederlands-Indië (1945-1949). „Dat is onrechtvaardig tegenover hen die destijds met de bedwinging van de guerrilla waren belast.”

Bij het optreden van Nederlandse soldaten in Nederlands-Indië zijn zeker kanttekeningen te plaatsen, stelt historicus dr. P. J. Drooglever. Bij de door de beruchte kapitein Westerling uitgevoerde executies in Zuid-Celebes was er „ternauwernood” sprake van enige gerechtelijke basis, zegt Drooglever, „al werd zijn optreden door de autoriteiten gedoogd bij gebrek aan alternatief.”

Dat leidde tot „improvisaties op en over de grenzen van het juridisch mogelijke en het militair-politiek wenselijke”, aldus de expert in historisch onderzoek naar Nederlands-Indië. Maar, vervolgt Drooglever, men moet wel oog hebben voor de „penibele situatie” tot eind 1949 van permanente guerrilla. Excuses aanbieden voor misstanden uit de oorlog is „makkelijk”, meent hij. „Het is evident dat excessen juridisch niet te verdedigen zijn.”

Onrechtvaardig

Toch vindt hij het aanbieden van verontschuldigingen „te ver gaan” en rieken naar „politiek opportunisme.” Ze zijn volgens hem „onrechtvaardig tegenover de grote massa van de soldaten die destijds met de bedwinging van de guerrillaoorlog waren belast.”

Excuses aanbieden voor de executies geeft „in het gunstigste geval blijk van gebrek aan historische kennis”, stelt Drooglever. Ons land zou daar „niet te royaal mee moeten zijn”, waarschuwt hij, „om niet alle geloofwaardigheid te verliezen.”

Het kabinet had beter kunnen kiezen voor een minder vergaande benadering, vindt de historicus, namelijk het uitspreken van spijt over al het verdriet uit het verleden – zoals toenmalig minister Bot (Buitenlandse Zaken) in 2005 in Jakarta heeft gedaan. „Dat kan geen kwaad, en mits oprecht gedaan, kan het de pijn bij Indonesiërs verminderen.”

Toch past ook daarbij enige terughoudendheid, betoogt hij. „Er moet ten minste een goede aanleiding zijn.”

Dat is zijns inziens nu niet het geval. Al 45 jaar ligt er een nota over de excessen in Nederlands-Indië op tafel, voert hij aan. De archieven over het militaire, bestuurlijke en politieke optreden in Indonesië zijn al jaren geopend en de hoofdlijnen daaruit liggen al in bronnenpublicaties vast.

Daarnaast is er vanaf de jaren zeventig in de vorige eeuw een stroom „goede analyses” op gang gekomen. „Die loopt tot op de dag van vandaag door.”

De relatie tussen Nederland en Indonesië zou beter via die openheid en dat onderzoek kunnen worden verbeterd, meent Drooglever. „Incidentele diplomatieke bokkensprongen lijken mij daartoe niet het gewenste instrument.”

Daarbij speelt mee dat de Indonesische strijders tussen 1945 en 1949 hun handen ook bepaald niet schoon hebben gehouden. Tal van Nederlanders –militairen en burgers– zijn door hen op soms beestachtige wijze vermoord. Als Indonesië daarvoor op zijn beurt excuses zou aanbieden aan Nederland, zou dat volgens Drooglever „zeker een belangrijke bijdrage kunnen leveren tot een betere verstandhouding” tussen beide landen.

Hij acht het echter onwaarschijnlijk dat aansporingen daartoe van Nederlandse zijde veel resultaat zullen opleveren. „Zeker niet als dat op diplomatiek niveau moet gebeuren.”

Op intermenselijk vlak is echter meer mogelijk, is zijn ervaring. „Dat geldt zeker op het gebied van wetenschappelijke samenwerking op historisch terrein. Wanneer Indonesische studenten onderzoek doen op basis van Nederlands materiaal, is het haast onvermijdelijk dat zij daarvan iets meenemen in hun conclusies. Het omgekeerde is ook het geval, waarmee over en weer een beter afgewogen oordeel mogelijk wordt. Daar is de wetenschap mee gediend, en als dat dan ook nog bijdraagt tot betere internationale betrekkingen is dat mooi meegenomen.”

Ref.Dagblad